Werk veilig.
Houd plezier.
Kijk vooruit.

Blog 39: Spinnen in de bouw

Zodra de natuur uit zijn voegen barst, is het tijd om op te passen. Met het frisse groen verschijnt de gevaarlijkste spin in Nederland, ook op de bouwplaats: de teek! 

De meeste bouwvakkers zullen niet bang zijn voor een spin, zeker niet als dat spinnetje maar een paar millimeter groot is. Maar voor de teek mag je best een beetje uitkijken. Ook als je in de bouw werkt.

Gras en dorre bladeren

Eigenlijk is de teek een spinachtige: het heeft acht poten, maar geen duidelijke kop, zoals de echte spinnen die ik met een beker en een stuk papier mijn huis uitzet. De teek zit meestal al buiten. Tussen de dorre bladeren, in struiken of in het gras. 

Je zou zeggen dat de bouw niet heel veel te maken heeft met deze beestjes, maar dat is niet waar. Ze zitten in het gras bij infraprojecten, maar ook in die paar pollen hoog gras onderaan de trappentoren en op de ladder en steigers.

Teken kun je het hele jaar door tegenkomen, maar de kans is groter als de temperaturen boven zeven graden Celsius uitkomen.

Warme, vochtige plekken

Teken zijn stiekeme beestjes. Ze wachten rustig af tot er een zoogdier langs hun spriet of blad wandelt. Ook wij zijn zoogdieren. Dus als een bouwvakker over het gras struint en net een grasspriet met teek aanraakt, dan klampt het spinnetje zich vast op de blote huid, net onder korte of lange fluorescerende broekspijpen. 

Na de landing op de huid, rent hij razendsnel naar een warm, donker, vochtig plekje. Favoriet zijn knieholtes, oksels en liezen, maar de teek vindt zelfs een bilspleet aantrekkelijk. Daar zuigt het beest zich vast, drinkt het bloed van zijn gastheer en zwelt op tot een rood bolletje.

Lyme en encefalitis

Een tekenbeet kan leiden tot de ziekte van Lyme of (in zeldzame gevallen) tot tekenencefalitis: een vorm van hersen(vlies)ontsteking. 

Lyme kan tot drie maanden na de beet een verkleuring van de huid geven, maar dat gebeurt lang niet altijd. Ook zonder kring of vlek op de huid, kunnen mensen na een beet last krijgen van koorts, spier- of gewrichtspijn. Als Lyme in dit stadium niet behandeld wordt, kunnen ernstigere klachten ontstaan, zoals gewrichts-, huid-, zenuw- of hartklachten. 

Tekenencefalitis is in Nederland zeldzaam. Het geeft in een eerste fase milde koorts, hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid of vermoeidheid. In een volgende fase kan onder andere hersenvliesontsteking ontstaan. 

Verklein de kans op een tekenbeet

Je moet in eerste instantie proberen om niet door een teek gebeten te worden. Dit kan door hoog gras, struiken en dorre bladeren te vermijden. Bedek daarnaast je huid met een lange broek en lange mouwen. Als je veel in het groen werkt, kan het slim zijn om tekenwerende kleding te gebruiken. Dit zijn broeken die behandeld zijn met chemicaliën.

Ondanks deze maatregelen kun je toch een tekenbeet oplopen. Check daarom dagelijks je lichaam op teken en verwijder ze zo snel mogelijk. Mocht je klachten krijgen, ga dan naar de huisarts of de bedrijfsarts. 

Fris groen

In Nederland hoef je niet bang te zijn voor spinnen, behalve voor de kleine teek. Dus vergeet niet: als het frisse groen verschijnt, is het tijd voor de dagelijkse tekencheck. Maar vergeet ook niet: als de natuur uit zijn voegen barst, is het tijd om ervan te genieten!

Tamara Onos

Tamara Onos

Arbeidshygiënist en Hoger Veiligheidskundige
contact