Werk je met gespoten PUR-schuim? Volg de voorschriften!
27 juli 2022
Werk jij in jouw bedrijf met gespoten PUR-schuim om bijvoorbeeld kruipruimten na te isoleren? Dan weet je hoe belangrijk het is dat je dit werk veilig doet. Hier geldt, zeker in de combinatie van fysiek zwaar werk en blootstelling aan gevaarlijke stoffen: “Hou het praktisch en blijf bij de feiten”. Hier zetten we nog eens de feiten voor je op een rij.
Onrust over vloerisolatie met PUR-schuim
Nieuw onderzoek van Royal HaskoningDHV, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) en Direct Bouwen, toont volgens RTL Nieuws (26 juli jl.) al langer bekende of nieuwe risico’s van het gebruik van PUR-schuim voor woningisolatie aan. Het onderzoek is nog niet vrijgegeven en de conclusies zijn nog niet bekend. Het ministerie heeft toegezegd aan het eind van de zomer met een reactie en beleidsmaatregelen te komen (bron: Vereniging Eigen Huis).
In 2020 publiceerde de Gezondheidsraad al een advies over de gezondheidsrisico's van het gebruik van gespoten PUR-isolatie. Daar werd geconcludeerd dat de risico's voor de volksgezondheid minimaal zouden zijn als isoleerders zich aan alle voorschriften zouden houden. Adviesbureau RoyalHaskoningDHV werd daarop door het ministerie gevraagd vervolgonderzoek te doen naar de werkpraktijk. Uit de berichtgeving van RTL Nieuws blijkt dat volgens de onderzoekers isoleerders zich niet altijd aan de voorschriften houden. (bron: RTL Nieuws) Dit is een kwalijke ontwikkeling, want dit zorgt voor een verhoogd risico op gezondheidsklachten van isoleerders en bewoners. Hier zien we als Volandis een rol als sectorinstituut voor arbeidsveiligheid en duurzame inzet in de bouw & infra.
Zo werk je veilig met PUR-schuim!
In Volandis hebben wij met belangstelling kennis genomen van de conclusies van de onderzoekers. Onze eerste reactie is om, namens werknemers en werkgevers, te verwijzen naar de laatste informatie en adviezen op onze website. De feiten en relevante maatregelen voor het thermisch na-isoleren van de onderkant van begane grondvloeren tref je in het A-blad Gespoten twee componenten PUR-schuim. Hierin staat helder waar je rekening mee moet houden, zodat het werk veilig gedaan kan worden voor de isoleerder en voor de bewoners. Dit vraagt om een toelichting in het licht van de berichtgeving.
Gebouwen kunnen energiezuiniger gemaakt worden door de onderzijde van begane grondvloeren te isoleren met twee componenten polyurethaanschuim (PUR-schuim of PUR). In het A-blad zijn afspraken opgenomen die werknemers, werkgevers en leveranciers in de bouw samen hebben vastgesteld om dit werk zo veilig en gezond mogelijk uit te voeren. Hiermee geven we invulling aan de Arbowet en -regelgeving. Daarnaast zijn aanvullende maatregelen opgenomen om overige risico’s te verminderen, zoals fysieke belasting en het werken in een besloten ruimte. Hiermee helpen wij vakkrachten en hun bedrijven in de bouw om veilig en gezond te werken. Dit specifieke A-blad is gericht op bedrijven die de genoemde werkzaamheden uitvoeren. Daarnaast zijn de afspraken ook relevant voor opdrachtgevers, ontwerpers en fabrikanten.
Werk dan ook volgens de voorschriften
Valt er – met het A-blad achter de hand - dan niets te verbeteren in de praktijk van isoleren met gespoten PUR-schuim? Toch wel. In het A-blad stellen we dat ieder 2K-gespoten-PUR-verwerkend bedrijf aan de richtlijnen van SKB/ Ikob moet voldoen. Hiermee worden de gezondheidsrisico's geminimaliseerd. Dus, vakkracht en bedrijf, doe jezelf een lol en werk volgens de voorschriften. Want eenmaal gesensibiliseerd ben je echt het haasje!
Beter nog is het om de zogenaamde bronaanpak te hanteren. Zo zijn er maatregelen per bouwfase te onderscheiden in: ontwerp, werkvoorbereiding en uitvoering. Bij het nemen van maatregelen moet gestreefd worden naar een zo hoog mogelijke maatregel, uitgaande van de arbeidshygiënische strategie. Dit wordt ook wel het STOP-principe genoemd:
- S = Substitutie (vervangen)
- T = Technische maatregelen
- O = Organisatorische maatregelen
- P = Persoonlijke beschermingsmiddelen
In het A-blad lees je alles over de rollen van de ontwerper, het bedrijf, de vakkracht en de bewoners.
PUR niet of nauwelijks te recyclen
Het gebruik van purschuimisolatie wordt volop gepromoot. Ook door de overheid. Je kunt er subsidie voor krijgen. De door RTL Nieuws aangehaalde toxicoloog Scheepers heeft een goed punt, wanneer hij consequent het STOP-principe hanteert: "Als overheid moet je dit niet willen stimuleren. Los van de mogelijke risico's voor de volksgezondheid is het gebruik ervan slecht voor het milieu. Het is niet of nauwelijks te recyclen. Dat past niet meer in deze tijd". Het A-blad Tweecomponenten PUR beperkt zich tot blaasmiddelen. Het behandelt geen werk met middelen met een lagere milieu-impact.
Onderzoek en advies op basis van PAGO-data
Volandis doet langjarig onderzoek naar blootstelling aan gevaarlijke stoffen en naar arbeidsrisico’s van vakkrachten in de bouwnijverheid, adviseert en publiceert hierover: https://www.volandis.nl/bedrijfstakverslag. De bron zijn de PAGO-data. Op grond van de cao-afspraken heeft elke vakkracht recht op onderzoek van de gezondheid (het PAGO). De arbodienst nodigt iedereen om de vier jaar uit, en vanaf 40 jaar oud om de twee jaar.
Arbospreekuur
Ben jij of een collega onzeker over arbeidsrisico’s? Maak dan gebruik van het arbospreekuur met een bouwarts van jouw preventiearbodienst.
Spontaan DIA-adviesgesprek
Of maak een afspraak voor een spontaan DIA-adviesgesprek met een DIA-adviseur van Volandis. Je werkgever heeft er al voor betaald. Maak er gebruik van!
PAGO in combinatie met GPO
Als bedrijf kun je met je preventiearbodienst slimme afspraken maken over de combinatie van het PAGO met gerichte onderzoeken (GPO's) voor vakmensen die risicovolle werkzaamheden verrichten. Dit bespaart tijd en kosten. Meer informatie: https://www.volandis.nl/preventiezorg
Vragen?
Heb je vragen over arbeidsrisico’s of over maatregelen om deze risico’s, zoals bij het werken met gespoten PURschuim, te voorkomen of te beperken? Of heb je vragen over het organiseren of deelnemen aan PAGO, DIA of GPO?
Bel, mail of chat met de Vraagbaak van Volandis.
