Wat betekent het SER-rapport voor mij als werkgever?

Op dinsdag 4 april bood de Sociaal-Economische Raad (SER) mevrouw dr. J. Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, een rapport aan over een leven lang leren en ontwikkelen. De ambitie van de SER is dat het in Nederland vanzelfsprekend wordt te blijven leren en ontwikkelen tijdens je loopbaan. Dit wordt ook wel positiniële ontwikkeling genoemd. Een grote verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de werkenden zelf. Maar ook de werkgever heeft een rol. Wat betekent het SER-rapport voor jou als werkgever? In dit artikel belichten wij de belangrijkste highlights uit het rapport.

Waarom iets doen aan postinitiële ontwikkeling?

Willen je medewerkers duurzaam inzetbaar blijven, dan is het belangrijk dat ze zich blijven ontwikkelen. De economische groei, de vraag naar goed opgeleide mensen, technologische ontwikkelingen, digitalisering (toename ICT en robotisering op de bouw) en een stijgende pensioenleeftijd maken blijven leren en ontwikkelen tijdens de loopbaan noodzakelijk. Het is essentieel om onderdeel te blijven van de maatschappij.

Waar moet je aan denken bij een leven lang leren?

Het CPB onderscheidt vier soorten scholing voor werkenden:

• Opscholing: het volgen van geaccrediteerd of erkend onderwijs dat leidt tot een volledig extra opleidingsniveau.
• Omscholing: het volgen van geaccrediteerd of erkend onderwijs dat leidt tot een volledige opleiding op hetzelfde niveau.
• Bijscholing: het volgen van korte cursussen en trainingen.
• Informeel leren: de “scholing” die mensen opdoen doordat ze werken. Het gaat hier om learning on the job, leren van collega´s en elkaar feedback geven.

Op- en omscholing zullen vaker op breder inzetbare kennis gericht zijn, en bijscholing en informeel leren meer op baanspecifieke, beroepspecifieke en bedrijfsspecifieke kennis, aldus het CPB.

Wat zijn belemmeringen en uitdagingen?

Er zijn de afgelopen jaren veel initiatieven geweest voor de stimulering van postinitiële scholing. Initiatieven die kennelijk niet de juiste effecten hebben gehad. Mogelijke belemmering is dat de ruimte voor werkenden om scholing of ontwikkeling helemaal zelf te financieren, beperkt is. De helft van de huishoudens in de leeftijd van 25 - 45 jaar heeft minder dan € 6.000,- op de bank. Bovendien ontbreekt veelal de tijd. Veel mensen ervaren druk om werken, zorgen en leren te combineren. Met name als er sprake is van een gezin. Bij het ouder worden nemen bovendien de zorgtaken toe, waardoor scholing ook minder wordt. Ook kan het zijn dat werknemers door negatieve schoolervaringen een laag zelfvertrouwen ten aanzien van leren hebben ontwikkeld.

Voor jou als werkgever geldt het dat je pas zult investeren in scholing als het verwachte rendement van die scholing hoger is dan het rendement van alternatieve investeringen. Als werkgever heb je voordeel van de scholing van je werknemers wanneer het leidt tot een hogere productiviteit of het leidt tot minder ziekteverzuim en uitval.

Waarom zou je als werkgever investeren in postinitiële ontwikkeling?

Goed opgeleid personeel kan innovaties aan en soms zelfs initiëren. Een personeelsbestand met het goede opleidingsniveau levert stabiliteit en productiezekerheid voor je bedrijf en is een positieve productie- en sociale factor. Een ingewikkelder voordeel van goed opgeleid personeel is dat het gemakkelijker in een andere functie of bedrijf of als ondernemer aan de slag kan. Goede ontwikkeling van je personeelsbestand is bovendien goed voor de bredere inzetbaarheid van je medewerkers en voor hun duurzame inzetbaarheid, waardoor er bij oudere werknemers geen verschil ontstaat tussen hun productiviteit en salaris.

Ga regelmatig in gesprek met je werknemers

Het is van belang dat je als werkgever regelmatig een gesprek hebt met je werknemers over hun loopbaan. Ook beveelt de SER aan dat de gelegenheid wordt geboden voor een onafhankelijk loopbaangesprek. Zoals bijvoorbeeld de Duurzame Inzetbaarheidsanalyse (DIA) van Volandis.

Loopbaanontwikkeling via loopbaanontwikkelcentra

Willen je medewerkers zich oriënteren op hun scholings- en loopbaanmogelijkheden, dan moeten ze daarbij geholpen kunnen worden. Het enorme aanbod maakt het soms lastig een goede keuze te maken. Denk aan scholing, begeleiding en EVC, passend bij de eigen vermogens en relevant voor de arbeidsmarkt. In de regio zijn hiervoor tal van voorzieningen aanwezig die kunnen worden ingezet (zoals James en Mijn Loopbaancoach?). Belangrijk is dat de regie in handen blijft van de werknemer. Het loopbaanontwikkelcentrum neemt de regie niet over. Vooral voor intersectorale mobiliteit en bij Van-Werk-Naar-Werk trajecten is regionale organisatie belangrijk.

Ontwikkeling van gezamenlijke actieagenda

Voor een goed leerklimaat is het belangrijk dat zowel de werkgever als de werknemer zich inzet. Een goed leerklimaat leidt tot meer werkplezier, goede inzetbaarheid en beter gemotiveerde mensen die in staat zijn in te spelen op veranderingen in de technologie en op de arbeidsmarkt.

Om te komen tot een positieve leercultuur, is de betrokkenheid van alle partijen nodig: werknemers en werkgevers, opleidingsinstellingen, overheden, brancheorganisaties en ondersteuningsorganisaties. De eerste stap is volgens de SER dan ook het ontwikkelen van een gezamenlijke actieagenda. De actieagenda biedt de basis voor een breed gedragen akkoord om leren en ontwikkelen voor iedereen een vanzelfsprekendheid te maken.

Naar een akkoord voor leven lang leren en ontwikkelen voor iedereen

Met dit advies laat de SER zien dat het hoogtijd is leren en ontwikkelen bovenaan op de beleids- en actieagenda’s te plaatsen. Een leven lang leren en ontwikkelen is van doorslaggevende betekenis voor onze economie en voor het behoud van samenhang en saamhorigheid in onze samenleving. Het is zaak nu door te pakken en met de vele betrokkenen op landelijk en regionaal niveau de krachten te bundelen, inzichten te delen, te leren van elkaar en vooral ook tot daden te komen.

Meer informatie

Neem voor meer informatie contact op met de vraagbaak van Volandis via 0341 499 299 / info@volandis.nl / www.volandis.nl (chat).