Zuren en logen

Bij het verdunnen van zuren en logen kun je morsen, waardoor er spetters op je huid en in je ogen kunnen komen. De dampen van geconcentreerde zuren kun je inademen. Bij verneveling kan er nevel op de huid en in de ogen komen en kan de nevel worden ingeademd. Bij het opbrengen met een borstel of roller kunnen spetters op de huid en de ogen komen. Bij het gebruik van pasta's met zuren en logen is de kans op contact met de huid en ogen veel kleiner en is er geen kans op inademing. Wanneer de ingedroogde pasta wordt afgespoeld met water, kun je via het spoelwater wel in contact komen met het zuur of loog.

Zuren werken onmiddellijk bijtend. Bij contact met logen zijn de gevolgen niet altijd direct merkbaar. Geconcentreerde zuren en logen kunnen de huid ernstig beschadigen. De huid wordt rood, zwelt op en doet pijn. Ook kunnen brandwonden ontstaan. Spetters in het oog kunnen het oog beschadigen, waardoor iemand (tijdelijk) slecht ziet. Komen er grote hoeveelheden in het oog of raakt een sterke straal het oog, dan kan dit permanente blindheid tot gevolg hebben.

Van het inademen van de dampen of nevel van geconcentreerd zuur of loog kunnen de keel en longen ernstig geïrriteerd raken. Met als gevolg ademnood en flink hoesten. Het longweefsel kan beschadigd raken. Na een herstelperiode zullen er geen permanente gevolgen voor de gezondheid zijn. Bij verdunde zuren en logen treden ongeveer dezelfde effecten op, alleen iets minder erg.

Fluorwaterstofzuur en Oxaalzuur zijn levensgevaarlijk. Fluorwaterstofzuur is een uiterst agressief, bijtend zuur dat ernstige brandwonden kan veroorzaken. De verschijnselen op de huid openbaren zich pas na een tijd. De verwondingen doen veel pijn en genezen moeilijk. Het zuur kan ook door de huid worden opgenomen. Als fluorwaterstofzuur in het oog komt, kan dit blindheid tot gevolg hebben. Inademing kan de vorming van longoedeem (vocht in de longen) veroorzaken, met kans op een dodelijke afloop. Oxaalzuur kan huidverkleuring veroorzaken, wat ook pijnlijk is. Gebeurt dit in ernstige mate, dan kan dat leiden tot afsterving van de huid. Het inademen en inslikken van nevel en stofdeeltjes kan een shock veroorzaken en het kan de lever en de nieren beschadigen.

• Zorg ervoor dat iedereen voldoende instructie/training heeft gehad over veilig werken met zuren en logen.
• Spreek als werkgever en werknemer met elkaar over de te nemen beschermingsmaatregelen en spreek elkaar indien nodig er ook op aan!

Werkgever en werknemer kunnen samen de volgende maatregelen nemen, op volgorde van de arbeidshygiënische strategie:

• Voorkom vorming van een cementsluier: leg de opening tussen gevel en steiger zoveel mogelijk dicht. Hiermee voorkom je morsen van cement tegen de gevel.
• Gebruik géén fluorwaterstof om cementsluier te verwijderen, maar spoel de gevel direct schoon met water.
• Gebruik geen ammonia om verfwerk te reinigen, maar een alternatief product als St. Marc of Universol.
• Kies bij het reinigen van gevels bij voorkeur voor een niet-chemische methode (bijvoorbeeld stralen met droogijs).
• Als het gebruik van zuren en logen onvermijdelijk is, kies dan het minst agressieve reinigingsmiddel, bijvoorbeeld zoutzuur in plaats van fluorwaterstof.
• Gebruik reinigingsmiddelen in de vorm van pasta.
• Zorg ervoor dat de werkplek waar zuren en logen worden gebruikt goed is afgeschermd:
  • Zorg voor een zeil rond en onder de steiger om verspreiding van reinigingsmiddelen te voorkomen.
  • Voorzie steigerpijpen van stoppen zodat steigerbouwers bij de afbraak niet voor verrassingen komen te staan.
  • Vang het spoelwater op in lekbakken.
  • Voer het spoelwater zorgvuldig af en doe dit in overleg met een chemisch afvalverwerker.